ROCZNICA POWOŁANIA ARMII KRAJOWEJ

79 lat temu – 14 lutego 1942 roku – na mocy rozkazu gen. Władysława Sikorskiego Związek Walki Zbrojnej (ZWZ) został przekształcony w Armię Krajową. Na jej czele stanął komendant ZWZ gen. Stefan Rowecki „Grot”. Pod koniec wojny Armia Krajowa liczyła ok. 300 tys. żołnierzy, oficerów i podoficerów. Była to największa konspiracyjna armia wojskowa w okupowanej Europie. Oprócz walki bieżącej (wywiad , dywersja, sabotaż, akcje odwetowe, akcje samoobrony) AK od początku swego istnienia przygotowywała się do powstania powszechnego.

Gdy armia hitlerowska zaczęła ponosić klęski na froncie wschodnim stało się jasne , że na ziemie polskie wkroczy Armia Czerwona. Wobec tego faktu, dowództwo AK zmieniło koncepcję powstania powszechnego na akcję pod kryptonimem „Burza”. Celem akcji „Burza” była walka z wycofującymi się oddziałami niemieckimi, obrona ludności cywilnej przed wyniszczeniem, obrona ważnych obiektów przed zniszczeniem , wyzwalanie polskich miejscowości , tworzenie własnej administracji, występowanie wobec wkraczającej Armii Czerwonej w roli gospodarza i dalsza wspólna walka aż do pełnego wyzwolenia spod okupacji niemieckiej.

Działania akcji „Burza” trwały od stycznia do jesieni 1944 r. Walka objęła cały obszar przedwojennej Polski.

Apogeum akcji było Powstanie Warszawskie, które trwało 63 dni , od 1 sierpnia 1944 r. do 2 października, zakończyło się klęską , powstańcy nie otrzymali pomocy ani od sojuszników zachodnich, ani ze strony Armii Czerwonej, która już wtedy dotarła do Wisły.

Po wkroczeniu Armii Czerwonej na ziemie polskie, okazało się, że wspólna walka z okupantem nie jest możliwa.

Oddziały i zgrupowania AK były rozbrajane, niemal wszystkich oficerów wywieziono w głąb ZSRR natomiast podoficerów i szeregowych, nie pytając najczęściej o zdanie, wcielano do ludowego wojska utworzonego w ZSRR.

Ci, którzy uniknęli takiego losu musieli się ukrywać . NKWD i UB tropiły ich zaciekle. Ujętych stawiano przed sądem wojennym Armii Sowieckiej, które po procesach, stanowiących obrazę prawa, z reguły skazywały ich na śmierć. W tej sytuacji – 19 stycznia 1945 roku – ostatni dowódca AK, gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek”, wydał rozkaz nakazujący rozwiązanie Armii Krajowej. Sam Okulicki trafił do moskiewskiego więzienia, sądzony był tam w tzw. procesie szesnastu i skazany na 10 lat więzienia, z którego już nie wrócił.

Mimo represji radzieckich i polskich służb bezpieczeństwa, nie wszystkie oddziały

AK podporządkowały się rozkazowi o demobilizacji. Powstawały nowe organizacje konspiracyjne, których celem było prowadzenie dalszej walki o wyzwolenie narodu, tym razem spod sowieckiej okupacji.

W tym roku, z powodu pandemii, nie możemy uczestniczyć w Rzeszowie w obchodach rocznicy powołania Armii Krajowej ale wysłaliśmy do kombatantów kartki z podziękowaniem za niezłomna walkę o wolność kraju i życzeniami zdrowia.